Krótki poradnik dla początkujących

• Warunkami wstępnymi do ubiegania się o pozwolenie na broń są:
  • ukończenie 21 lat (lub 18 lat – w przypadku broni do celów łowieckich lub sportowych, o ile z wnioskiem wystąpi w imieniu zainteresowanego szkoła, organizacja sportowa, PZŁ lub stowarzyszenie obronne);
  • posiadanie stałego miejsca pobytu na terytorium RP;
  • niekaralność za jakiekolwiek przestępstwa umyślne oraz określone w ustawie przestępstwa nieumyślne.
• Dalsze warunki, które należy spełnić to:
  • uzyskanie zaświadczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego potwierdzających brak przeciwwskazań do wydania pozwolenia na broń;
  • zdanie egzaminu teoretycznego i praktycznego poświadczającego znajomość przepisów prawa oraz umiejętność posługiwania się bronią; w odniesieniu do większości typów pozwoleń egzamin ten organizuje Policja, ale w przypadku broni sportowej może to być także (i w 99% przypadków jest) Wojewódzki Okręgowy Związek Strzelectwa Sportowego, zaś w przypadku broni myśliwskiej Okręgowy Związek Łowiecki.

Uzyskanie ww. dokumentów jest odpłatne.

• We wniosku o wydanie pozwolenia na broń należy wskazać cel (powód), do którego realizacji niezbędne jest posiadanie broni. Przykładowe (i zarazem podstawowe) cele określa bezpośrednio ustawa o broni i amunicji (w art. 10 ust. 2), jednak nie są one w niej wskazane w sposób wyczerpujący, co oznacza że możemy podać inny powód, ze względu na który ubiegamy się o pozwolenie. Samo wskazanie celu nie jest jednak wystarczające – trzeba swój wniosek odpowiednio umotywować, wyjaśniając dlaczego broń jest nam niezbędna do realizacji wskazanego celu – w tym zakresie, w przypadku celów nazwanych przez ustawę, należy wykorzystać tzw. ważne przyczyny posiadania broni określone w art. 10 ust. 3 ustawy. Miejmy świadomość, że uzasadnienie wniosku o wydanie pozwolenia powinno być obiektywnie przekonywujące, bowiem będzie je rozpatrywał organ, który – jak wskazuje doświadczenie – nie jest zainteresowany posiadaniem broni przez obywateli.
• We wniosku o wydanie pozwolenia powinniśmy również określić rodzaj i liczbę egzemplarzy broni, które chcielibyśmy uzyskać, ponieważ będą one wymienione w decyzji organu przyznającej pozwolenie na broń. O ile rodzaje broni, spośród których można wybierać w ramach danego celu narzuca ustawa (art. 10 ust. 4), o tyle co do liczby egzemplarzy broni brak jest takiej regulacji, zatem powinniśmy wskazać racjonalną dla naszego konkretnego przypadku liczbę sztuk broni. W praktyce dobrze jest się zorientować jakie „limity” obowiązują w danym województwie, bo tu są spore różnice w różnych częściach kraju – co do zasady, jeśli ktoś stara się o pierwsze w życiu pozwolenie na broń i chce sprawę załatwić, a nie załatwiać, powinien na wstępie ograniczyć swoje apetyty do kilku sztuk broni (a potem: patrz pkt 7). W przypadku podawania własnego celu posiadania broni brak jest regulacji ustawowej co do rodzajów broni, o które można się ubiegać – zatem powinniśmy się kierować zdrowym rozsądkiem przy ich wyborze.
• Wniosek o wydanie pozwolenia na broń składa się do komendanta wojewódzkiego (stołecznego) Policji właściwego ze względu na swoje miejsce stałego pobytu.
• Jeżeli wniosek o wydanie pozwolenia na broń zostanie rozpatrzony negatywnie, można się odwołać do Komendanta Głównego Policji, a następnie (jeśli nadal nie uzyskamy pozwolenia) złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Trzeba jednak pamiętać, że sąd nie może oceniać decyzji organu pod względem meritum rozstrzygnięcia, to jest nie będzie wnikał, dlaczego organ nie przychylił się do wniosku i rozpatrzył go odmownie. Weryfikacja sądu ograniczy się do zbadania, czy przy wydaniu decyzji organ nie naruszył prawa, czyli czy właściwie zinterpretował przepisy określające warunki wydania pozwolenia i czy nie naruszył procedury przy rozpatrywaniu naszego wniosku (np. czy wziął pod uwagę i ustosunkował się w uzasadnieniu decyzji do wszystkich okoliczności, na które się powoływaliśmy lub czy w ogóle dopuścił rozpatrywanie innego niż ustawowy cel wydania pozwolenia – jeśli taki podaliśmy). Innymi słowy: sąd nie będzie ingerował w samą decyzję organu, o ile przy jej wydaniu organ dołożył staranności i rzetelnie rozpatrzył okoliczności przez nas opisane, w kontekście obowiązujących przepisów prawa.
• Po uzyskaniu pozwolenia na broń można ubiegać się o jego rozszerzenie – w zakresie rodzajów i liczby broni określonych w wydanym pozwoleniu. Rozszerzenie takie jest dokonywane w trybie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego jako zmiana pierwotnej decyzji administracyjnej wydającej pozwolenie. Warunkiem rozszerzenia jest aktualność powodów, na które się powoływaliśmy przy wydaniu pozwolenia, z zastrzeżeniem takiej ich modyfikacji, która uzasadnia zmianę liczby lub rodzajów broni (przy niezmienionym celu jej posiadania). Nie będzie jednak możliwości rozszerzenia pozwolenia, jeżeli w międzyczasie nastąpi zmiana przepisów prawnych odnosząca się do zasad wydawania pozwoleń na broń.
• Po wydaniu pozwolenia na broń organ może je cofnąć, m.in. wówczas, gdy ustaną okoliczności faktyczne, na które powołaliśmy się ubiegając się o pozwolenie (to jest gdy zdezaktualizuje się powód, który podaliśmy we wniosku o wydanie pozwolenia). Pamiętajmy jednocześnie, że organy Policji próbują pod tę sytuację (ustania okoliczności faktycznych) podciągać również przypadki zmiany przepisów (a więc otoczenia prawnego) mające miejsce po wydaniu pozwolenia na broń. Takie działania są co do zasady nadużyciem prawa i jako takie kwalifikują się jak najbardziej do zaskarżenia decyzji o cofnięciu.
  [JM]

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2012 r. poz. 576, z późn.zm.)
Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 23, z późn.zm.)
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z póżn.zm.)