2016/12/23

Jak pewnie większość z Państwa się orientuje, niektóre osoby nie muszą zdawać egzaminu przy ubieganiu się o wydanie pozwolenia na broń. Jest to więc dla nich znaczące ułatwienie w procedurze, zwalniające z dość istotnej uciążliwości i powinności

Na mocy art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wprowadzono tzw. zwolnienie podmiotowe – czyli dla określonych kategorii osób – umożliwiające uzyskanie pozwolenia na broń bez konieczności uprzedniego sprawdzania znajomości przepisów dotyczących posiadania i używania danej broni oraz umiejętności posługiwania się tą bronią, a więc bez potrzeby przechodzenia egzaminu teoretycznego i praktycznego. Ów przywilej dotyczy funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej, a także funkcjonariuszy lub pracowników innych państwowych formacji uzbrojonych i żołnierzy zawodowych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto z dobrodziejstwa tego mogą skorzystać, aczkolwiek w bardziej ograniczonym zakresie, członkowie Polskiego Związku Łowieckiego – tylko w zakresie broni myśliwskiej, oraz członkowie Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego posiadający licencję zezwalającą na uprawianie strzelectwa sportowego – w zakresie broni sportowej. Dodatkowym warunkiem sine qua non zastosowania wspomnianego zwolnienia jest w każdym wypadku zdanie odpowiedniego egzaminu, przeprowadzonego na podstawie odrębnych przepisów prawa. Logika ustanowienia tego zwolnienia była taka, aby osoby, które są obeznane z bronią i potrafią się nią posługiwać w praktyce nie były poddawane dodatkowym sprawdzeniom, które można by uznać za zbędne w kontekście ich stanu wiedzy i umiejętności, ponadprzeciętnych w porównaniu ze „statystyczną średnią” ogółu obywateli.

Logika nie zawsze logiczna
Tymczasem ta logika nie zawsze się sprawdza. Ostatnio stosunkowo często docierają do nas informacje o wypadkach z bronią wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, powszechna jest również wiedza o niedostatkach szkolenia strzeleckiego w tej grupie osób. Wiąże się z tym brak obycia z bronią wyrażający się nieumiejętnością intuicyjnej jej obsługi. Dobrym (albo złym – zależy z której strony na to spojrzeć) przykładem pokazującym jak w soczewce wszystkie mankamenty tego stanu rzeczy jest wypadek mający miejsce w roku ubiegłym w jednej z komend wojewódzkich na wschodzie kraju: opisywany już był na łamach magazynu STRZAŁ, więc tu tylko skrótowe przypomnienie. Otóż na kanwie podwyższonej gotowości antymigracyjnej przyszedł rozkaz wydania broni z magazynu wszystkim funkcjonariuszom, także tym, którzy do tej pory nią nie dysponowali – bo z racji czysto biurowych obowiązków nie była im do niczego potrzebna. Polecenie objęło również funkcjonariuszki, które ostatni kontakt z pistoletem miały na szkoleniu podstawowym, wiele lat temu. Rozkaz to rozkaz: broń wydano, przyszedł czas na sprawdzian umiejętności na strzelnicy. Po załadowaniu magazynka i przeładowaniu leciwy P-83 zaczął samodzielny ostrzał półsfery wokół funkcjonariuszki, i to długą serią. Na szczęście jednorzędowy magazynek dość szybko się opróżnił, więc straty spowodowane przypadkowym ogniem ciągłym były umiarkowane: jeden postrzelony w ramię instruktor. Przyczyną zdarzenia, sklasyfikowanego w oficjalnym raporcie (i niewychwyconego podczas kontroli NIK, sprawdzającej stan policyjnych strzelnic i wyszkolenia funkcjonariuszy) jako „awaria broni”, było rażące zaniedbanie kilku osób, spowodowane brakiem elementarnej wiedzy: pistolet wydano z magazynu w stanie nierozkonserwowanym, na co nie zwrócili uwagi ani funkcjonariuszka, ani magazynier, ani instruktorzy na strzelnicy. Wszyscy oni oczywiście są objęci wspomnianym wcześniej podmiotowym zwolnieniem z egzaminu, który muszą zdawać zwykli obywatele – bo są z założenia ponadprzeciętnie kompetentni w sprawach broni palnej.
Sytuacje takie stawiają pod znakiem zapytania sens dalszego utrzymywania tego zwolnienia, przynajmniej w takim zakresie, jak ono obecnie funkcjonuje. Można też postawić w ogóle pytanie o sensowność tego przywileju w szerszym kontekście – czy ustawodawca powinien a priori uznać, że pewne osoby przez wzgląd li tylko na przynależność do określonej grupy społecznej lub zawodowej są szczególnie predestynowane do czynienia im ułatwień w określonych obszarach władztwa państwowego? Przecież, patrząc z innej strony, takie ułatwienia można potraktować jako zbyteczne, bowiem osoby te nie powinny mieć żadnych trudności w zdaniu egzaminu. A skoro tak, to po co utrzymywać przywilej, który dzieli obywateli względem prawa? Po co utrzymywać fikcję, że wszyscy funkcjonariusze służb mundurowych są odpowiednio wyszkoleni strzelecko? Czy to aby na pewno wystarczający powód, zwłaszcza biorąc pod uwagę ewentualne konsekwencje i następstwa ułatwionego przyznania broni ludziom, którzy jak pokazuje życie nie zawsze są przygotowani do jej obsługi? Nie bez znaczenia jest tutaj też fakt, że ustawa o broni i amunicji dotyczy broni prywatnej, na własne potrzeby, i nie należy z jej reżimem prawnym mieszać broni służbowej, stanowiącej wyposażenie państwowych służb, w których zasady dostępu do broni i wyszkolenia strzeleckiego mogą być regulowane w zależności od specyfiki i potrzeb konkretnej służby. Przecież funkcjonariusz np. Agencji Wywiadu może w ogóle nie znać przepisów ustawy o broni i amunicji, której znajomość w pracy zawodowej nie jest mu do niczego potrzebna – ale jako indywidualny posiadacz broni, np. do celów kolekcjonerskich, podlega jej rygorom.

Przepisy mało precyzyjne
Odrębną sprawą jest – po raz kolejny – precyzja zapisu ustawowego. Przede wszystkim należy tu wskazać, że zwrot o zdaniu egzaminu na podstawie odrębnych przepisów powinien być odnoszony wyłącznie do egzaminu przeprowadzanego na podstawie aktu rangi ustawy. Z zasad poprawnej legislacji wynika bowiem, że ustawa nie powinna odsyłać do aktów niższego rzędu w stosunku do siebie, a zwłaszcza do przepisów wewnętrznych (§ 4 ust. 3 Zasad techniki prawodawczej). Tymczasem rzeczywistość jest taka, że funkcjonariusze służb państwowych nie mają w swoich ustawach tzw. pragmatycznych zapisu o egzaminie z bronią, a tego typu rozwiązania wynikają w ich wypadku z aktów niższej rangi (zarządzeń, decyzji komendantów etc.). Zatem można mieć wątpliwości, czy to zwolnienie w ogóle może być stosowane wobec tej grupy osób.
Niezależnie od tego wspomnieć również należy, że z zapisu ustawowego nie wynika, czy każdy zdany egzamin – niezależnie od tego w jakim zakresie został przeprowadzony i jakiej broni dotyczy – ma zwalniać z egzaminu na broń prywatną bez względu na cel, w jakim pozwolenie ma być wydane? W mojej ocenie byłby to nadmierny i niczym nieuzasadniony przywilej. Tyle, że z drugiej strony nie ma również jednoznacznych przesłanek do określenia celu, co do którego zwolnienie miałoby obowiązywać: do celu ochrony osobistej? ochrony osób i mienia? w celu pamiątkowym?
Zwolnienia przewidziane dla członków PZŁ i PZSS także budzą kontrowersje, choć nieco innego rodzaju – i nieco mniejsze. Przede wszystkim dotyczą odpowiednio tylko broni myśliwskiej lub sportowej, w tych wypadkach więc – biorąc pod uwagę adekwatność zakresu zwolnienia ustawowego w stosunku do kręgu podmiotowego nim objętego – raczej nie ma wątpliwości co do generalnej zasadności tego przywileju. Podobnie nie ma generalnie problemów z obsługą broni i szerzej kompetencją strzelecką w gronie osób nim objętych.
Dodatkowo zwrócić należy też uwagę, że zwolnienie obejmuje tutaj broń myśliwską lub sportową, a nie broń „do celów łowieckich” lub „do celów sportowych”, co powoduje ciekawe reperkusje. Oto bowiem członkowie obu organizacji są zwalniani ze zdawania egzaminu w przypadku ubiegania się o pozwolenie na broń w (prawie) każdym innym celu, o ile tylko ograniczą się do wystąpienia o zezwolenie na zakup broni sportowej lub myśliwskiej. Zbiór broni sportowej ma bowiem znaczną część wspólną ze zbiorami broni udostępnionej do wszelkich pozostałych celów jej posiadania, innymi słowy istnieje bardzo wiele typów i rodzajów broni odpowiadającej celom sportowym, która jednocześnie odpowiada także celom ochrony osobistej, łowieckim, kolekcjonerskim, szkoleniowym itp. W przypadku broni myśliwskiej zakres wspólnej części zbiorów jest znacząco mniejszy – przede wszystkim dotyczy to broni krótkiej, która nie wypełnia obecnie kryteriów broni dopuszczonej do łowiectwa.
Osobnym problemem związanym z egzaminami jest – wcale nie hipotetyczna – sytuacja, gdy osoba ubiega się jednocześnie o więcej niż jedno pozwolenie na broń, do różnych celów. Zazwyczaj są to cele pokrewne, np. ochrony osobistej i ochrony osób i mienia, ale wcale tak być nie musi: równie dobrze mogą być to cele np. szkoleniowy i kolekcjonerski. Według obowiązujących przepisów egzamin byłby za każdym razem identyczny. Czy więc osoba taka ma zdawać go dwa razy, oddzielnie na każde pozwolenie, czy też może zdać jeden egzamin na oba? Jeśli dwa razy, to czy tego samego dnia oba, czy też w odstępie np. tygodnia? A jeśli będzie zdawać dwa razy, i raz nie zda, to które pozwolenie będzie jej udzielone? I co z kosztami egzaminu? Przepisy obowiązujące nie udzielają na te pytania żadnej odpowiedzi. Najciekawsze jest to, że taki sam egzamin kosztuje różnie, zależnie od celu ubiegania się o broń – a różnice kwot są niebagatelne: od 400 do 1150 złotych.
Powstaje pytanie, czy ustawodawca zdawał sobie z tego wszystkiego sprawę, i czy na pewno taka była jego intencja?

IWA-25_Banner_ani_1000x1358_POL
IWA-25_Banner_ani_1000x1358_POL
COLT-niebieski DRUK_MOJA
sordin_1.3A4_3_black_27112020_4SHOOTER_MOJA
_okl_IV_Militaria [Strzal-Bushnell-Lunety-obserwacyjne_1-1]_Nov
COLT zielony_MOJA
_okl_II_KALIBER_GGG_v2
Militaria [Strzal-ASG-Infidels_1-3]_Nov20_MOJA
image description
Militaria [Strzal-Leatherman-Beauty_1-3]_Nov20_MOJA
Magazyn_Uzbrojenia_reklama doruk krzywe
Militaria [Strzal-Pentagon_1-3]_Nov20_MOJA
KALIBER_caldwell_first_tacticalv4
sordin_1.3A4_3_white-27112020_4SHOOTER_MOJA
SPC_Magpul_MOJA
SPC_strzal.pl_specshop_MOJA
_4SHOOTER_Tanfoglio-A4-062018- dobry qr
_BRATERSTWO_jak-uzyskac-bron
Jak legalnie uzyskać broń palną?
_Rekl INCORSA_Stribog-Schmeisser_akcept
Militaria [Strzal-Infidels-Mechanix_1-1]_Nov20_B
BBB_Militaria Olight_AS_297x403
BBB_Militaria ASG-Bren_.297x403
BBB_Militaria Mechanix_297x403
AAA_Militaria Gamo_297x403
AAA_SPC_magpul_297x403
BBB_4SHOOTER tanfoglio LIMITED CUSTOM EXTREME_297x403
AAA_Militaria Bushnell_297x403
AAA umieścić na stronie_SPC_holosun_297x403
AAA_KALIBER_SmithWesson MP&P15 Optic_297x403
AAA _KALIBER_Beretta APX reklama_strzal.pl_297x403
AA2A71~1
AAA _HUBERTUS_Hornady_1_297x403
Prenu2023_do slidera
COLT-niebieski DRUK_MOJA
sordin_1.3A4_3_black_27112020_4SHOOTER_MOJA
_okl_IV_Militaria [Strzal-Bushnell-Lunety-obserwacyjne_1-1]_Nov
COLT zielony_MOJA
_okl_II_KALIBER_GGG_v2
Militaria [Strzal-ASG-Infidels_1-3]_Nov20_MOJA
image description
Militaria [Strzal-Leatherman-Beauty_1-3]_Nov20_MOJA
Magazyn_Uzbrojenia_reklama doruk krzywe
Militaria [Strzal-Pentagon_1-3]_Nov20_MOJA
KALIBER_caldwell_first_tacticalv4
sordin_1.3A4_3_white-27112020_4SHOOTER_MOJA
SPC_Magpul_MOJA
SPC_strzal.pl_specshop_MOJA
_4SHOOTER_Tanfoglio-A4-062018- dobry qr
_BRATERSTWO_jak-uzyskac-bron
Jak legalnie uzyskać broń palną?
_Rekl INCORSA_Stribog-Schmeisser_akcept
Militaria [Strzal-Infidels-Mechanix_1-1]_Nov20_B
BBB_Militaria Olight_AS_297x403
BBB_Militaria ASG-Bren_.297x403
BBB_Militaria Mechanix_297x403
AAA_Militaria Gamo_297x403
AAA_SPC_magpul_297x403
BBB_4SHOOTER tanfoglio LIMITED CUSTOM EXTREME_297x403
AAA_Militaria Bushnell_297x403
AAA umieścić na stronie_SPC_holosun_297x403
AAA_KALIBER_SmithWesson MP&P15 Optic_297x403
AAA _KALIBER_Beretta APX reklama_strzal.pl_297x403
AA2A71~1
AAA _HUBERTUS_Hornady_1_297x403
Prenu2023_do slidera
previous arrow
next arrow
1.STRZAL.pl_2016.11_OKLADKA_LISTOPAD
2.STRZAL.pl_2016.12_OKLADKA_GRUDZIEN
3.STRZAL.pl_2017.01_OKLADKA_STYCZEN
4.STRZAL.pl_2017.02_OKLADKA_LUTY
5.STRZAL.pl_2017.03_OKLADKA_MARZEC
6.STRZAL.pl_2017.04_OKLADKA_KWIECIEN
7.STRZAL.pl_2017.05_OKLADKA_MAJ
8.STRZAL.pl_2017.06_OKLADKA_CZERWIEC
9.STRZAL.pl_2017.07-08_OKLADKA_LIPIEC-SIERPIEN
10.STRZAL.pl_2017.09_OKLADKA_WRZESIEN
11.STRZAL.pl_2017.10_OKLADKA_PAZDZIERNIK
12.STRZAL.pl_2017.11_OKLADKA_LISTOPAD
13.STRZAL.pl_2017.12_OKLADKA_GRUDZIEN
STRZAL.pl styczen 2018
STRZAL.pl luty 2018
STRZAL.pl marzec 2018
STRZALpl_2018-04
_N18 STRZAL.pl maj 2018
STRZAL.pl czerwiec 2018
STRZAL.pl lipiec-sierpien 2018
21.STRZAL.pl okladka
STRZAL.pl pazdziernik 2018
STRZAL.pl listopad 2018
24.STRZAL.pl grudzien 2018
25.STRZAL.pl styczen 2019
26.STRZAL.pl luty 2019
27.STRZAL.pl marzec 2019
28.STRZAL.pl kwiecien 2019
STRZAL.pl_maj_2019
30.STRZAL.pl okladka
31.STRZAL.pl lipiec-sierp 2019
32.STRZAL.pl wrzesien 2019
33.STRZAL.pl pazdziernik 2019
STRZAL.pl listopad 2019
35.STRZAL.pl grudzien 2019
36.STRZAL.pl styczen 2020
37.STRZAŁ.pl-luty-2020
39.STRZAL.pl kwiecien-maj 2020
STRZAL.pl_OKLADKA_2020.06_CZERWIEC
STRZAL.pl lipiec-sierpien 2020
Okladka I_2020 Specjal
42.STRZAL.pl wrzesień 2020
43.STRZAL.pl pazdziernik 2020
44.STRZAL.pl listopad 2020
45.STRZAL.pl grudzien 2020
46.STRZAL.pl styczen 2021
47.STRZAL.pl luty 2021
48.STRZAL.pl marzec 2021
49.STRZAL.pl kwiecien 2021
50.STRZAL.pl_maj 2021
51.STRZAL.pl czerwiec 2021
52_STRZAL.pl lipiec-sierp 2021
53.STRZAL.pl wrzesien 2021
S54(10.21) okladka
55.STRZAL.pl listopad 2021
56.STRZAL.pl grudzien 2021
NS2.STRZAŁ.pl grudzień 2021
Okladka I_01-02_2022
Okladka I_03_2022
S59_04.22_okladka
60.STRZAL.pl maj 2022
61.STRZAL.pl czerwiec 2022
62.STRZAL.pl lipiec-sierp 2022
Okladka I_09_2022
64.STRZAL.pl pazdziernik 2022
65.STRZAL.pl listopad 2022
STRZAL.pl grudzien 2022
67.STRZAL.pl stycz-luty 2023
68.STRZAL.pl marzec 2023
Okladka StrzaI_04_2023
Okladka StrzaI_05_2023
Okladka I_06_2023
72.STRZAL.pl lipiec-sierp 2023
Okladka I_09_2023
Okladka I_10_2023
75.STRZAL.pl listopad 2023
NS4.STRZAŁ.pl grudzień 2023
Okladka_12_2023
77.STRZAL.pl stycz-luty 2024
Okladka I_3_2024
Okladka I_04_2024
80.STRZAL.pl_maj 2024
previous arrow
next arrow