Choć za sprawą maoistowskiej propagandy wszyscy uważaliśmy przedkomunistyczne Chiny za wcielenie prymitywu, to pierwszy karabin samopowtarzalny powstał tam jeszcze przed Wielką Wojną – zanim dorobiły się ich największe światowe potęgi – i o mało nie został pierwszym oficjalnie przyjętym do uzbrojenia. W nowopowstałej po rewolucji 1911 roku Republice Chińskiej wiodącą rolę w rozwoju broni strzeleckiej miał Arsenał Armii Nr 1 w Hanyang, w prowincji Hubei, kierowany przez generała Liu Quing-Ena.

Czasami zdarza się, że badacz szuka zupełnie czego innego, a znajduje zabytek w ogóle niezwiązany z tematem badań, które przywiodły do odkrycia – ale od którego puls bije szybciej. Tak było, gdy w amerykańskim muzeum szukałem japońskich tajnych broni, a natrafiłem na artefakt niemieckiej historii kolonialnej. W roku 1946, w ramach działań alianckiego zespołu wywiadu technicznego, zajmującego się zbieraniem, analizą i badaniem japońskiej techniki wojskowej, do Stanów Zjednoczonych trafiły tysiące ton przedmiotów,